Κωνσταντακόπουλος Γιώργος, MD, PhD
Ψυχίατρος, Επιστημονικός Συνεργάτης Α΄ Ψυχιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών & Institute of Psychiatry, King’s College London
Σοφιανοπούλου Ελένη, PhD
Στατιστικός - Επιδημιολόγος
Τουλούμη Γιώτα, PhD
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιατρικής Στατιστικής και Επιδημιολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πλουμπίδης Δημήτρης, MD, PhD
Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών
Εισαγωγή
Η κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές συνοδεύονται πολύ συχνά από σωματικά συμπτώματα και, αντιστρόφως, συχνά συνοδεύουν σωματικές νόσους. Η αμφίδρομη αυτή σχέση μεταξύ ψυχικών διαταραχών και πληθώρας σωματικών συμπτωμάτων αποτελεί την πιο ισχυρή συνηγορία υπέρ της ολιστικής αντιμετώπισης του ασθενούς.
Η κατάθλιψη και το άγχος συνδέονται με σημαντική μείωση της λειτουργικότητας και της ποιότητας ζωής των ασθενών, συχνότερη χρήση των υπηρεσιών υγείας και αυξημένο κόστος θεραπείας. Γι’ αυτό η αντιμετώπιση καταθλιπτικών και αγχωδών συμπτωμάτων που συνυπάρχουν με σωματικά προβλήματα υγείας, στο πλαίσιο της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης αποτελεί σημαντικό παράγοντα ποιότητας στην παροχής υπηρεσιών.
Σημαντικό εμπόδιο για την επίτευξη μιας ολοκληρωμένης αντιμετώπισης του ασθενούς ως ψυχο-σωματικής ολότητας αποτελεί η ελλιπής αναγνώριση του άγχους και της κατάθλιψης από μη-ειδικούς ψυχικής υγείας, και ιδιαίτερα από ιατρούς ειδικοτήτων «πρώτης γραμμής». Βασικές αιτίες του φαινομένου είναι ο περιορισμένος χρόνος αλλά και η περίσσεια αναστολών τόσο από ιατρούς – να διερευνήσουν – όσο και από ασθενείς – να αναφέρουν – ψυχικά βιώματα. Εύχρηστα ερωτηματολόγια για την ανίχνευση του κλινικά σημαντικού άγχους και της κατάθλιψης μπορούν να δώσουν λύση σε αυτό το σημαντικό για τη δημόσια υγεία πρόβλημα. Απαιτείται όμως να συνδυάζουν τα ερωτηματολόγια αυτά τη συντομία με την ευστοχία και ακρίβεια στην αναγνώριση των ψυχικών διαταραχών. Την προσπάθεια επίλυσης αυτού του προβλήματος παρουσιάζει η παρούσα ανασκόπηση.
